Sesli Doğa Tarihi Müzesi (Hazırlayan ve sunan: Benan Kapucu)
Bambu
Gezegenin en hızlı büyüyen bitkilerinden Bambu (Bambusoideae), eşsiz özellikleri, bolca yetişmesiyle birçok medeniyetin parçası oldu🌿7 bin yılı aşkın süredir yetiştirildiği Asya'ya, özellikle Çin ve Hindistan'a özgü 🌿
Mon Jun 10, 2024
17 : 26 min
Minyatürcü ve ressam Jacobo Ligozzi
Bugün minyatürcü ve ressam Jacobo Ligozzi'yi (1547-1627); onu destekleyen Medici ailesinin 16. ve 18. yüzyıllarda Toskana bahçelerini nasıl zenginleştirdiğini, bilim ve sanatı nasıl buluşturduğunu konuşuyoruz.
Mon Jun 3, 2024
20 : 56 min
Asa Gray
19.yüzyılın en önemli Amerikalı botanikçilerinden Asa Gray'i (1810-1888) konuşacağız🌿New England'dan Wisconsin'e, Ohio'dan Pensilvanya'ya Kuzey Amerika florasına dair en değerli eserlerden Gray's Manuel onun imzasını taşıyor🌿
Mon May 27, 2024
17 : 48 min
Opuntia
Azteklerin 'kutsal ağacı' Opuntia'yı konuşuyoruz.🌿Gittiği her yerde, her kültürde farklı farklı isimler almış bir kaktüs türü; dikenli incir, frenk inciri, firavun inciri, kaynana dili, kaktüs inciri, diken armudu gibi...
Mon May 20, 2024
18 : 17 min
Eğreltiotları
O dantelsi yapraklarıyla bildiğimiz Eğreltiotlarını konuşacağız🌿Fosil kalıntıları dünyanın seyrini, iklimini değiştirmiş; Viktorya İngilteresinde avcılığı çılgınlık boyutuna ulaşmış dünyanın en eski bitkilerinden biri.🌿
Mon May 13, 2024
17 : 27 min
Yabani yam (Dioscorea)
Kuzey Amerika'nın doğusuna özgü, nişastalı yumrularıyla ünlü yabani yam'ı (Dioscorea) konuşuyoruz🌿Neredeyse yüz yıldır biyo-araştırmaların merkezinde olan yam, rizomlarındaki kimyasallar için sömürülen bir metaya dönüştü🌿
Mon May 6, 2024
19 : 06 min
Çöplemecik ve rüzgar çiçeği
Düğünçiçeğigillerden iki bitkinin hikayesi var bugün:🌿Helleborus (çöplemecik) ve Pulsatilla vulgaris (rüzgar çiçeği) 🌿Her ikisinin de büyülerle, mitlerle örülü bir hikayesi var.🌿Ve aynı zamanda oldukça zehirliler🌿
Sun Apr 21, 2024
19 : 26 min
Kutsal korular
Bugün bir tanrıya ya da ataların ruhlarına adanan kutsal koruları konuşacağız.🌿Biyoçeşitlilik rezerv alanı olarak da değer kazanan bu kutsal korularda, hiçbir ağacın kesilmesine, hiçbir canlıya zarar verilmesine izin yoktur. 🌿
Mon Apr 8, 2024
22 : 41 min
Villa Livia'nın büyülü bahçesi
Villa Livia'nın büyülü bahçesine gireceğiz bugün birlikte🌿 Antik Roma'da trompe l'oeil (göz aldatmacası) tekniğiyle resmedilmiş bu viridarium, sahnedeki her bitki ve kuş türünün ayırt edilebildiği bir "botanik kataloğu" gibi🌿
Sun Feb 25, 2024
17 : 20 min
Georg Everhard Rumphius ve kitabı "Herbarium Amboinense"
Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nde asker ve botanikçi olan Georg Everhard Rumphius'u (1627-1702) konuşuyoruz. Ambon'un bitkilerini anlattığı Herbarium Amboinense kitabı, tüm Endonezya florası çalışmalarının temeli sayılıyor.
Sun Feb 11, 2024
21 : 04 min
Agatha Christie'nin botanik bilgisi
Agatha Christie'nin zehirli bitkilerle dolu bahçesinde dolaşacağız bugün. Huzurlu manzaraların güzelliğini uğursuz olaylarla harmanlayan yazarın gizemli olay örgüleri, onun bahçecilik ve botanik bilgisinin izlerini de taşıyor.
Mon Jan 29, 2024
18 : 53 min
Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon
18. yüzyılın doğa bilimcilerinden Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon'u konuşuyoruz. Doğa tarihi, biyoloji, jeoloji ve diğer bilim dallarına dair Histoire Naturelle kitabındaki fikirleri, Lamarck'ı da ve Darwin'i de etkilemişti.
Mon Jan 15, 2024
19 : 11 min
Sanseveria bitkileri
Yılın son programında evlerimizde görmeye alışık olduğumuz; bize hep şans ve iyilik getirdiğine, kötü enerjileri kovduğuna inandığımız Sanseveria bitkilerini, yani Paşa Kılıcı'nı konuşuyoruz.
Mon Jan 1, 2024
20 : 50 min
Doğu Asya'daki bitki koleksiyonculuğu
Doğu Asya'daki bitki koleksiyonculuğundan konuşacağız. 1600'lerde ve 1700'lerde özel kataloglarda yayınlanan eski çizimler, bahçecilik kültürüne, çiçek yetiştiriciliğine dair ilk bilgi kaynakları olmaları açısından da önemli...
Sun Dec 3, 2023
22 : 40 min
Georgiana Molloy
Avustralya'nın ilk yerleşimcilerinden biri olan, zorlu bir hayattan başarı öyküsü çıkarmış Georgiana Molloy'den konuşuyoruz. Georgiana Molloy, Batı Avustralya'daki Swan Nehri Kolonisi'ndeki bitkileri inceleyip toplayan botanikçilerden biri.
Sun Nov 19, 2023
18 : 17 min
Maorilerin kutsal ağaçları
Maorilerin kutsal ağaçlarını konuşuyoruz; Pōhutukawa (Metrosideros excelsea), Tōtara (Podokarpus totara) ve Kauri (Agathis avustralis). Bir zamanlar Yeni Zelanda'da geniş ormanlar oluşturan bu ağaçlar, artık koruma altında.
Sun Nov 5, 2023
19 : 40 min
Jan van Eyck'in cennet bahçesi
Jan van Eyck'in (1390-1441) Ghent altarpanosunda yarattığı cennet bahçesinde geziyoruz. Onun benzeri görülmemiş gerçekçilik ve derinlik duygusu veren resimleri, OrtaÇağ florasıyla ilgili de çokça fikir veriyor.
Sun Oct 22, 2023
18 : 53 min
Gece kaktüsü ve ayçiçeği kaktüsü
Büyüleyici çiçeklerini gece açan iki kaktüsten konuşuyoruz. Biri, Antillerden, Orta Amerika'dan gelen Selenicereus grandiflorus ve diğeri de Amazon ormanlarının derinliklerinden gelen ayçiçeği kaktüsü, Selenicereus wittii...
Sun Oct 8, 2023
21 : 25 min
Küstüm otu
Darwin'in hayranlık duyduğu bitkilerden, küstüm otunu (Mimosa Pudica) konuşuyoruz. Küstüm otu, harekete duyarlı olmasıyla, aşk bitkisi olarak anılmasıyla herkesin hayal gücünü ateşleyen bir bitki oldu yüzyıllar boyunca.
Mon Sep 25, 2023
17 : 48 min
Kınakına ağacı
And Dağları halklarının 'Peru kabuğu' dediği Kınakına ağacını (Chinchona Officinalis) konuşuyoruz. Onun hikayesi, tıbbi keşiflerin, bitki casusluğunun ve sömürgeciliğin de hikayesi...
Sun Sep 10, 2023
21 : 38 min
Otto Marseus van Schrieck ve sotto bosco
Hollandalı ressam, botanikçi ve böcek bilimci Otto Marseus van Schrieck (1613-1678) ve sotto bosco'yu konuşuyoruz. Orman altlarında yaşayan 'değersiz varlıkların' tehditkar öyküleri, hep bilim ve sanatın sınırlarında gezinir.
Sun Aug 13, 2023
18 : 55 min
Otto Brunfels
Adı Brunfelsia çiçeklerinde yaşayan Alman botaniğinin öncülerinden Otto Brunfels'in hikayesini konuşuyoruz. Üç ciltlik, tıbbi bitkilerin gerçekçi resimleriyle dolu "Herbarum vivae eicones" adlı kitabıyla biliniyor.
Sun Jul 30, 2023
20 : 42 min
İki bitkinin hikayesi: Mürdümük ve dikenucu
İki bitkinin hikayesi: İstanbul nazendesi gibi narin türleri de barındıran mürdümük (Lathyrus) ve küçük mavi kahramanlarımız Şirinlerin popüler yiyeceği, bizim dikenucu da dediğimiz Sarsaparilla (Smilax).
Sun Jul 16, 2023
18 : 36 min
XIV. Louis'nin kraliyet bahçesindeki şifalı bitkileri - 2
17. yüzyıl Fransa'sına uzanıp, suluboya gravürler eşliğinde XIV. Louis'nin kraliyet bahçesinden kimi şifalı bitkileri konuşmaya devam ediyoruz. Yolculuğumuza Alain Renaux'nun Louis XIV's "Botanical Engravings" adlı kitabı rehberlik ediyor.
Sun Jul 2, 2023
18 : 40 min
XIV. Louis'nin kraliyet bahçesindeki şifalı bitkileri
17. yüzyıl Fransa'sına uzanıp, suluboya gravürler eşliğinde XIV. Louis'nin kraliyet bahçesinden kimi şifalı bitkileri konuşuyoruz. Yolculuğumuza Alain Renaux'nun Louis XIV's "Botanical Engravings" adlı kitabı rehberlik ediyor.
Sun Jun 18, 2023
18 : 44 min
Mısır
Azteklerin "yaşam kaynağı" dediği, çoğalma becerisiyle tüm dünyaya yayılmış mısırı konuşuyoruz. Binlerce yıl önce Mezoamerikan halkları için o kadar önemli olmuş ki mısır tanrılarına tapınılırmış.
Sun May 21, 2023
18 : 15 min
Anadolu kestanesi (Castanea sativa)
Anadolu kestanesini (Castanea sativa) konuşuyoruz. Hem görkemli, hem cömert bir ağaç; bolca meyve veriyor. Tarih boyunca insanlar için bereketli bir gıda kaynağı olduğu için rızkı, bolluğu, uzun ömürlülüğü de simgeler.
Mon Apr 24, 2023
18 : 12 min
Shakespeare bahçeleri
Shakespeare bahçelerinde gezineceğiz bugün. I. Elizabeth dönemiyle özdeşleşen, kokulu çiçeklere, her yerde serpilen şifalı otlara ev sahipliği yapan bahçeler, Orta Çağ elyazmalarında resmedilen gizli bahçelerin uzantısıydı.
Sun Apr 9, 2023
22 : 49 min
John Ray
17. yüzyılda yazdıklarıyla, ürettikleriyle, doğa tarihinin en büyük botanikçilerinden biri olarak kabul edilen John Ray hakkında konuşuyoruz.
Sun Mar 26, 2023
18 : 06 min
Börülce
1000 yıla uzanan tarihi kimliğiyle ve kimi insanların tanrılara sunmaya değer, şans ve doğurganlık sembolü olarak saygı duyduğu 'börülce'yi konuşuyoruz.
Sun Mar 12, 2023
20 : 00 min
Henry David Thoreau
Sun Feb 26, 2023
22 : 17 min
Demirhindi ağacı
Demirhindi ağacını (Tamarindus indica) konuşuyoruz. Babür hanedanlığından bu yana bahçeleri gölgeleyen bu heybetli ağacın binbir türlü şifası var; lezzetiyle de başlı başına bir mutfak yaratmış.
Sun Jan 15, 2023
19 : 24 min
Ökse Otu'nun hikâyesi
"Beyaz meyveli ağaç hırsızı" Ökse Otu'nu konuşuyoruz. "Havada" yaşayan, kışın çiçek açıp meyve veren, yapraklarını dökmeyen bu yarı-parazit, pagan tanrılarına uzan sembolizmini bu sıra dışı özelliklerine borçlu.
Sun Jan 1, 2023
18 : 28 min
Bitki ve kuş ressamı Anne Pratt
Bitki ve kuş ressamı Anne Pratt'i (1806-1893) konuşuyoruz. Bilimsel olduğu kadar romantik anlatımı ve resimleriyle botaniği herkese sevdiren kitapları Viktorya döneminde bir kadın için azımsanmayacak bir başarıya ulaşmıştı.
Sun Dec 18, 2022
19 : 47 min
Yerfıstığının hikâyesi
Bolivya'dan çıkıp dünyaya yayılan, bir zamanlar anavatanında statü göstergesi olan ve sömürgecilikle girift bağlantıları bulunan bir Yeni Dünya bitkisini, Yerfıstığını (Arachis hypogaea L.) ve hikâyesini söz konusu ediyoruz.
Sun Dec 4, 2022
20 : 14 min
Mavi Kantaronun hikâyesi
Derin mavisiyle Van Gogh'a ve Vermeer'e ilham vermiş Peygamber Çiçeğini konuşuyoruz.
Sun Nov 13, 2022
19 : 52 min
Bauer kardeşler ve bilimsel bitki çizimleri
Bilimsel bitki çizimi konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip Bauer kardeşleri konuşuyoruz.
Sun Oct 30, 2022
19 : 23 min
Curtis's Botanical Magazine
235 yıldır botanikçiler, bahçıvanlar, bitki ekolojistleri ve bilimsel bitki çizimi meraklıları için hala uluslararası bir tartışma platformu olan, botanik dünyasının en uzun soluklu dergisi Curtis's Botanical Magazine'i konuşuyoruz.
Sun Oct 23, 2022
21 : 16 min
Karpuzun hikâyesi
Karpuz dediğimizde genellikle Citrullus lanatus'un "tatlı" kültivarlarını kastediyoruz ama bir zamanlar yumuşak kabuklu, solgun renkli, sert ve bazen acı olabilen bir meyveydi. Karpuzun hikâyesini konuşuyoruz.
Sun Oct 16, 2022
20 : 36 min
Tanrıların ağacı sedir
Ulu gövdesi, rüzgâra geçit vermeyen dallarıyla ormanlardaki diğer bitkilerin, yaban hayatın koruyucusu sedir ağacı hakkında konuşuyoruz.
Sun Oct 2, 2022
20 : 01 min
Roelant Savery ve ünlü eserleri
Hollanda'nın Altın Çağı'nda yaşamış bir ressamdan, Roelant Savery'den bahsediyoruz
Sun Sep 25, 2022
20 : 57 min
Şifalı bir bitki: hatmi çiçeği
Tropik iklimlerden bahçelerimize taşınan, tarlalarda kendiliğinden yetişen hatmi çiçeğini konuşuyoruz.
Sun Sep 11, 2022
20 : 24 min
Bilimsel bitki kitabının yazarı William Turner'ı tanıyalım
Shakespeare'in de yaşadığı Tudor İngiltere'sindeki bu büyük ustalardan biri olan doğa tarihinin gerçek öncüsü, ilahiyatçı, doktor, bitki uzmanı, botanikçi, kuşbilimci, filolog ve dilbilimci William Turner'ı tanıyoruz.
Sun Sep 4, 2022
18 : 15 min
Şifa bahçesinden laden ve mürver
Pandeminin hayatımızı kuşattığı günlerde iyileştirici yönleriyle gündeme gelen ve araştırmalara konu olan laden (Cistus creticus) ve mürver (Sambucus) üzerine konuşuyoruz.
Sun Aug 28, 2022
18 : 39 min
Büyülü ama moda mahkûmu: Öd ağacı
Büyülü ve karmaşık kokusuyla yüzyıllardır pek çok kültürde, ruhani ritüellerde ayrıcalıklı yer edinmiş ama bugün parfüm endüstrisinde moda olduğu için yok olma tehdidiyle karşı karşıya olan Öd ağacının hikayesini konuşuyoruz.
Sun Aug 21, 2022
18 : 05 min
Evrim teorisini resimleyen biyolog: Ernst Haeckel
Alman biyolog, doğa bilimci, sanatçı ve doktor Ernst Haeckel'i (1834-1919) konuşuyoruz. Darwin'in evrim teorisini illüstrasyonlarıyla destekleyip ekoloji, kök hücre, filojeni gibi birçok terimi literatüre kazandırmıştı.
Sun Aug 14, 2022
21 : 05 min
Prometheus'un ateşini yaktığı ağaç: Meşe
Güzel gölgesiyle, derin kovuğuyla insanoğlunu korumuş, kollamış Meşe (Quercus) ağacı üzerine konuşuyoruz. Prometheus, ateşini meşe odunundan yakarak, düşünmesi ve hayatı sorgulaması için insanlara "ışığı" getirmişti.
Sun Aug 7, 2022
21 : 29 min
Bilimin kaybı, edebiyatın kazancı: Beatrix Potter
Peter Rabbit'in yaratıcısı Beatrix Potter'ı (1866-1943) konuşuyoruz. O aslında doğa bilimlerine, mikolojiye ilgi duyuyordu ama bilim dünyasına girmesi engellenmiş pek çok kadın gibi başka bir yol seçmek zorunda kalacaktı.
Sun Jul 31, 2022
18 : 52 min
"Güneşin otu": Zerdeçal
Binlerce yıldır damağımızı şenlendirmesi bir yana, şifasından, renginden yararlandığımız, "Hint safranı" da denen, altın sarısı rengiyle "güneşin otu" diye betimlenen Zerdeçal (Curcuma longa)'ın hikayesini konuşuyoruz.
Sun Jul 24, 2022
18 : 04 min
Şimşir: Avrupa bahçelerine hükmeden bitki
Yüzyıllardır çalı formuyla Avrupa bahçelerine hükmeden Şimşir'i (Buxus) konuşuyoruz. İnsan kaynaklı yıkımlar ve mantar hastalığı nedeniyle bugün tehlikede olan herdem yeşil bitki, doğal habitatında metrelerce boylanabiliyor.
Sun Jul 10, 2022
19 : 58 min
Anadolu topraklarında bir Fransız botanikçi: Benjamin Balansa
19. yüzyılda Anadolu topraklarına gelen bir başka gezginden; topladığı bitkilerle Flora Orientalis ve Flora of Turkey kitaplarına zengin kaynak sağlayan Fransız Botanikçi Benjamin Balansa'dan konuşuyoruz.
Sun Jul 3, 2022
19 : 18 min
Botanik dünyasından iki kadın: Clarissa Badger ve Jane Loudon
19. yüzyıl botanik dünyasından iki kadını konuşuyoruz. Şiir ve botaniği buluşturan kitabıyla Dickinson'a ilham vermiş Clarissa W. M. Badger ve kadınları bahçecilikle tanıştıran, ilk bilim-kurgu yazarlarından Jane W. Loudon
Sun Jun 26, 2022
19 : 12 min
Doğanın bir mucizesi: Isırgan otu
Harabelerde, nehir kenarlarında, ormanlık alanlarda, zengin topraklarda yetişen, şifasıyla, türlü maharetiyle doğanın mucize otlarından (bazen de "ısırıklarından" nasibimizi aldığımız) Isırgan'ı (Urtica) konuşuyoruz.
Sun Jun 19, 2022
19 : 36 min
Kleopatra'nın en değerli hazinelerinden "tarçın ağacı"
Tatlı, hoş aromalı baharatın kaynağı Tarçın ağacının hikayesi var bugün.
Kleopatra'nın en değerli hazinelerinden biri, eski kutsal metinlerde de sözü geçen bir bitki.
Sun Jun 12, 2022
19 : 41 min
Kawahara Keiga üzerine
Japon sanatçı Kawahara Keiga'yı (1786-1860) konuşuyoruz. Geç Edo dönemi Japonya'sından, manzaralar, gündelik yaşamdan sahneler, flora ve fauna resimleriyle biliniyor. Japon özünü korurken Batı'nın doğa tarihi resimlerini anımsatan bir çizgiye ulaşmış.
Sun Jun 5, 2022
20 : 42 min
"Botaniğin babası" Theophrastus ve bitki soruşturmaları
Antik döneme uzanıp Theophrastus'tan ve "bitki soruşturmalarından" konuşuyoruz.
Doğanın muazzam çeşitliliği içinde saklı düzeni bulmak için kafa yoran ilk düşünürlerden biri. O yüzden ona "botaniğin babası" da deniyor.
Sun May 29, 2022
20 : 35 min
Bilinmeyen topraklardan bitki bilime geçen bitkiler
Kaptan Cook'un ilk seferinde (1768-1771) bilinmeyen topraklardan alınıp bilime tanıtılan bitkilerden konuşuyoruz.
Begonvil, clematis ya da hibiscus gibi tanıdık bitkiler bunlar ama o zaman sadece tropik diyarlara aitlerdi.
Sun May 22, 2022
21 : 18 min
Venüs sinekkapanı
Darwin'in "dünyanın en harika bitkilerinden biri" dediği Venüs sinekkapanını (Dionaea muscipula) konuşuyoruz.
Bitkilerin hareket gücü, evrim çalışmalarından öte fantastik insan yiyen bitki hikayelerinin de ilham kaynağı bir bitki.
Sun May 15, 2022
20 : 08 min
"Doğanın ve doğruluğun düşünürü" J.J. Rousseau
"Doğanın ve doğruluğun düşünürü" Jean-Jacques Rousseau'yu, onun doğayla nasıl iletişim kurduğunu ve sürgünde olduğu yıllarda kendiyle yüzleşmek için "felsefi bir uğraş" olarak gördüğü botanik merakını konuşuyoruz.
Sun May 1, 2022
18 : 18 min
"Palmiyelerin Babası" Philipp von Martius
Bavyeralı botanikçi Carl Friedrich Philipp von Martius'u konuşuyoruz. Ekonomist, coğrafyacı, pedagog, filozof, jeolog, mineralog, şair, gezgin... "Palmiyelerin Babası" diye de anılıyor ki fazlasıyla hak etmiş bu unvanı!
Sun Apr 24, 2022
19 : 40 min
Muz: Tanıması kolay, tanımlanması zor!
Çok tanıdık, her yerde bulunan, birçok dilin ve kültürün ortak paydasında duran ve tanınması çok kolay bir meyve. Öte yandan da tanımlanması ve sınıflandırması da bir o kadar karmaşık muzun hikayesini konuşuyoruz.
Sun Mar 27, 2022
23 : 24 min
Büyüleri ve şifalarıyla "Melek Otu"
Vikingler zamanından beri meleklerle, büyüyle, şifayla anılan Melek Otu'nu (Angelica archangelica) anlatıyoruz. Kuzey Avrupa ülkelerinin folklorunda, kültüründe, mutfağında önemli bir yeri var, bu tatlı kokulu bitkinin.
Sun Mar 20, 2022
18 : 49 min
Osmanlı topraklarında bir botanikçi George Maw
Osmanlı topraklarına gelmiş botanikçi George Maw'ı konuşuyoruz. Maw'ın yetiştirdiği, araştırdığı ve Avrupa bahçelerine taşıdığı çiğdemler (Crocus), işin içinde İznik çinilerinin de olduğu girift ilişkiler ağının ortasında duruyor.
Sun Mar 13, 2022
23 : 58 min
Ekmek ağacının hikayesi
Pasifik'in kolonileştirilmesinde rolü olan ekmek ağacının (Artocarpus altilis) hikayesi üzerine konuşuyoruz. Kaptan Cook'un dünya yolculuğuna eşlik eden J.Banks'in Tahiti'de görüp "ucuz köle yemeği" olarak önerdiği meyve, ekmek ağacıydı!
Sun Mar 6, 2022
19 : 49 min
Richard Spruce: Botanik dünyasının değeri anlaşılmamış ismi
Botanik dünyasının değeri anlaşılmamış portrelerinden İngiliz Richard Spruce'u konuşuyoruz.
Yosun, ciğer otu gibi "en az heyecan verici" bitkilere tutkun olan botanikçi belki bu yüzden Darwin gibi "popüler" olamamıştı.
Sun Feb 27, 2022
21 : 41 min
Studio Sustain
Bilgi Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı'ndan değerli konuklarım, Simge Göksoy, Defne Akşin Akyol, Erhan Muratoğlu ve Aslı Kıyak İngin, Adalar'ı merkeze alan tasarım stüdyosunun sürecini paylaşıyor.
Sun Feb 20, 2022
30 : 36 min
Orta Çağ'daki 'mille-fleur' goblen bahçeleri
Orta Çağ'a ait 'mille-fleur' goblen bahçelerinde dolaşıp ayrıntılarda gizli çiçeklerden, şifalı bitkilerden konuşuyoruz. Alegorik goblenlerde, sincapların, kuşların yanında tek boynuzlu at gibi düşsel varlıklar da vardır.
Sun Feb 13, 2022
21 : 02 min
Yokohama Fidanlığı ve batıda "japonizm" akımı
Bitki avcıları için tarihsel önemi olan Yokohama Fidanlığı'nı ve Batı'da japonizm akımına da ilham veren geleneksel ahşap baskı yöntemiyle basılmış bitki resimleriyle dolu kataloglarını konuşuyoruz.
Sun Feb 6, 2022
23 : 02 min
Kölelik ve bitki ilişkisi
Natural History Museum gibi transatlantik köle ticaretinden beslenmiş kimi müzelerde korunan doğa tarihi yayınları, dergiler ve günlükler, köleler ve bitkilerin yakın ilişkilerine ait belgelerle dolu. Bu belgeler ışığında Kölelik ve bitki ilişkisini konuşuyoruz.
Sun Jan 30, 2022
24 : 23 min
Hollanda'da Tulipmania dönemi ve Semper Augustus laleleri
Hollanda'ya, Tulipmania dönemine uzanıyoruz. Ona sahip olmak isteyen tutkulu koleksiyonerlerin neredeyse bir ev satın alacak meblağlar ödediği, bugünse sadece resimlerde kalmış büyüleyici Semper Augustus lalelerini konuşuyoruz.
Sun Dec 26, 2021
20 : 34 min
Manolyanın hikayesi
O gösterişli çiçekleriyle birçok bitki avcısını peşinden sürüklemiş, bahçelerin gözdesi, milyon yıldır tüm dramatik değişimlerden sağ çıkıp varlığını sürdüren gezegenimizin en eski bitkilerinden biri Manolyanın hikayesi.
Sun Dec 19, 2021
20 : 49 min
Flaman ressam Rachel Ruysch
Flaman ressam Rachel Ruysch'u konuşuyoruz. Uzun kariyeri boyunca doğa tarihçilerine de ilham veren dramatik ölü doğalar yapmış; bilimsel gerçekliğe uygun resmetme becerisi, yaşadığı dönemde de ona büyük şöhret getirmişti
Sun Dec 12, 2021
23 : 10 min
Fuşya çiçeği
Fuşya çiçeğine ve rengine de adını veren, Alman botanikçi Leonhart Fuchs (1501-1566)'u ve onun ünlü kitabı, ilk gerçekçi bitki çizimleriyle hazırlanmış De Historia Stirpium kitabını konuşuyoruz.
Sun Dec 5, 2021
21 : 10 min
Çikolata için minnet duyduğumuz Kakao ağacı
İlk Azteklerin yetiştirdiğini sanıyorduk ama yeni bilgiler beş bin yıl önce Ekvador'da yaşamış çok daha eski toplumlara dayandığını gösteriyor. Çikolata için minnet duyduğumuz Kakao ağacını (Theobroma cacao) konuşuyoruz.
Sun Nov 28, 2021
21 : 36 min
Tanrıların meyvesi "Diospyros" cinsinin ağaçları
Tanrıların meyvesi "Diospyros" cinsinin güzel ağaçlarını konuşuyoruz. Abanoz ve Cennet Hurması gibi...
Sun Nov 21, 2021
20 : 26 min
Hamlet'in aşkı Ophelia'nın çiçekleri
Hamlet'in sevgili aşkı, "vaktinden önce solan çiçeği" Ophelia'nın çiçeklerini; Shakespeare ve Millais'nin anlattığı hikayeyi güçlendiren sembolik anlamlarını konuşuyoruz.
Sun Nov 14, 2021
22 : 37 min
Botanik resmin kadın öncülerinden Giovanna Garzoni
Barok dönemin İtalya'sına uzanıp Giovanna Garzoni (1600-1670)'i konuşuyoruz. Onun gerçekçi ölü doğaları sadece sanatsal değeriyle değil, bilimsel bitki resmine öncülük etmesi açısından da özel ilgiyi hak ediyor.
Shakespeare'in ve W.Morris'in başucu kitabı The Herball'ı ve onun yaratıcısı John Gerard'ı konuşuyoruz.
Sun Oct 17, 2021
20 : 53 min
İngiliz fotoğrafçı ve botanikçi Anna Atkins
Bu hafta, Açık Radyo'da Foto Müze programını hazırlayan ve sunan fotoğraf tarihçisi Gülderen Bölük, İngiliz botanikçi ve fotoğrafçı Anna Atkins'i (1799-1871) ve "cynotype" tekniğiyle bastığı bitki fotoğraflarını anlatıyor.
Sun Oct 10, 2021
29 : 33 min
William Morris'in ünlü bahçeleri ve bitkileri
Bu hafta programımızda William Morris (1834-1896)'in ünlü bahçeleri ve bitkilerini konuşuyoruz. Öncülüğünü yaptığı Arts&Crafts, sanat akımı olarak ortaya çıkmıştı ama bugün bu hareketin savunucuları "ekososyalizm" ile ilişkilendiriliyor.
Sun Oct 3, 2021
26 : 28 min
"Meyvelerin kralı" Ananas
Dev bir kozalağa benzeyen "meyvelerin kralı" Ananas'ı konuşuyoruz. Yeni Dünya'dan gelen bu bitki o kadar ulaşılamazdı ki yemek için değil hayran olunması için lüks sofralarda -bazen kiralanan- bir orta süsü olmuştu.
Sun Sep 26, 2021
23 : 37 min
"Tanrıların ağacı" sedir
Ulu gövdesiyle kudretin, şan ve şerefin sembolü; "tanrıların ağacı" sediri konuşuyoruz. Bu güzel, efsanevi ağacın hikayesi, doğayı sömürmek söz konusu olduğunda açgözlülüğümüzün ne kadar eskiye uzandığını da gösteriyor bize.
İki kır çiçeğinin hikayesi Işıklı sarı taç yapraklarına "güneşi hapsetmiş" düğün çiçeği (Ranunculus) ve "asaletin mor rengiyle parıldayan" menekşe (Viola) üzerine konuşuyoruz.
Sun Aug 29, 2021
24 : 11 min
Cooper Hewitt Smitsonian Müzesi
New York'taki Cooper Hewitt Smitsonian Design Museum'da düzenlenen Nature by Design sergisinde dolaşıyoruz. Doğa bilimlerinden esinlenen dekoratif sanat ürünlerini; botanik ve tasarımın kesişim noktalarını konuşuyoruz.
Sun Aug 22, 2021
21 : 37 min
Çivit ağacı ve çivitotu
Mavi altın" indigonun kaynağı çivit ağacı (Indigofera tinctoria) ve çivitotunu (Isatis tinctoria) konuşuyoruz.
Zamanının en güçlü ve ünlü hekimlerinden Pietro Andrea Mattioli'yi konuşuyoruz.
Sun Aug 1, 2021
21 : 13 min
C. R. Mackintosh'un çiçek eskizleri
İskoç mimar ve sanatçı C. R. Mackintosh (1868-1928)'un sanat ve bilimi buluşturan çiçek eskizlerini konuşuyoruz. Art Nouveau ile özdeşleştiriliyor ama o zamanın ötesinde stiliyle Glasgow'u tasarım cennetine dönüştürmüştü.
Sun Jul 25, 2021
20 : 02 min
Terra Australis Incognita
Gizemli kara kütlesi Terra Australis Incognita'yı keşfe çıkan ilk doğa bilimcileri; farklı flora ve fauna örnekleriyle dolu kitaplarını konuştuk.
Sun Jul 18, 2021
23 : 02 min
Adalar'ın bitki bahçeleri
Derya Tolgay ile tasarım bienalinde "kuşları, bitkileri, tohumları ve insanları buluşturan" yüzen bahçe enstalasyonunu; Adaların binbir bitki dolu bahçelerini konuşacağız.
Sun Jul 11, 2021
27 : 09 min
Lavanta
Mis kokulu bir güzelliği; lavantayı (Lavandula) konuşuyoruz. Şifalı özellikleri bir yana derin kokusuyla, rengiyle ve neşesiyle insanların gündelik yaşam kültürüne, ruhuna incelik katıyor yüzyıllardır.
Sun Jul 4, 2021
20 : 40 min
Nane
Hem nefesimizi hem kalbimizi ferahlatan, su perisi Mintha'yı, yani naneyi konu ediyoruz.Diş macunundan sakıza o kadar hayatımızın içinde ki bizim için şifalı bir bitki ya da lezzet olmaktan çok öteye geçmiş durumda.
Sun Jun 27, 2021
19 : 34 min
Mütevazi ve güçlü: Sardunya
Dickens'ın en sevdiği, Can Yücel'in hapisteyken arkasından ağıt yaktığı sardunyaları konuşuyoruz.
Sun Jun 20, 2021
21 : 15 min
Yeni Dünya'nın Avrupalı botanikçileri
Kolomb'un 15. yüzyılın sonunda "yeni bulduğu dünyanın" tümüyle farklı çiçekleri, şifalı bitkilerinin peşine düşen Avrupalı botanikçilerden konuştuk.
Sun Jun 13, 2021
21 : 26 min
Van Gogh'un çiçekleri
Manzaraları, ağaçları ve çiçekleri "içinde yaşayarak yeniden üreten" Van Gogh'u, onun çiçek resimlerini; çocukluğundan beri içinde huzurlu hissettiği, uzun yürüyüşler yaptığı doğayı nasıl "gördüğünü" konuşuyoruz.
Sun Jun 6, 2021
23 : 45 min
Bitkiler dünyasının kitapları
Bitkiler dünyasını farklı bir kavrayışla daha derinden inceleyen kitapların sayfalarında dolaşacağız.
Sun May 16, 2021
23 : 54 min
Nicolas Robert
Fransız minyatürist ve gravür sanatçısı Nicolas Robert'in dekoratif çiçek aranjmanından bilimsel çizime; monokrom çiçek eskizlerini, gravürlerini ve lale kitabını konuşacağız.
Sun May 9, 2021
20 : 10 min
Ejderha kanı ağaçları
Okült külliyatta adı geçen; iksirleri, büyüleri yazarken kullanılan ejderha kanı mürekkebi "sanguis draconis"in elde edildiği ağaç; ejderha kanı ağaçları.
Sun May 2, 2021
20 : 47 min
Sima Özkan'la söyleşi
Kitapları, etkinlikleriyle çocuklara doğayı sevdiren; onlara, bitkilere "bakmayı" öğreten konuğumuz çocuk kitapları yazarı, editör ve çevirmen Sima Özkan.
Sun Apr 25, 2021
25 : 21 min
Jeanne Baret
1700'lerde, erkek kılığına girip gizlice Bougenville'in botanik keşif gemisine giren ve devrialem yolculuğunu tamamlayan ilk kadın: Jeanne Baret.
Sun Apr 18, 2021
21 : 21 min
Karanfil
"Tanrının çiçeği" karanfili (Dianthus Caryophyllus)konuşuyoruz. Bizim bahçelerin "has" çiçeği olmuş ama dünyanın birçok yerinde, farklı kültürlerde ve zamanlarda izini sürebileceğimiz zengin bir anlam dünyasına sahip. İki bin yıldır, dünyanın neredeyse her yerinde yetiştiriliyor ama yabani karanfil, Anadolu'da; Hırvatistan, Arnavutluk, Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi Akdeniz ülkelerinde yetişiyor.
Sun Apr 4, 2021
23 : 11 min
Çiçek ressamı Jacques Le Moyne
Rönesans sanatçısı, haritacı ve çiçek ressamı Jacques Le Moyne.
Sun Mar 28, 2021
19 : 41 min
Esra Güven ile söyleşi
Konuğumuz Esra Güven, yaşadığı coğrafyayı; her gün keşfe çıkıp öğrenmeye, anlamaya ve derinden "bilmeye" çalıştığı bitkileri anlatıyor.
Sun Mar 14, 2021
27 : 11 min
Mendil ağacı
Hayalet ağacı, güvercin ağacı da denen, Çin'de yüzlerce yıldır fedakarlığın ve barışın sembolü olan mendil ağacından (Davidia involucrata) söz ediyoruz.
Sun Mar 7, 2021
18 : 14 min
Ressam Dorothea Eliza Smith
Bilinmeyen Peru meyvelerini bilim dünyasına tanıtan, "Fruits of the Lima Market" koleksiyonundaki suluboyaların ressamı Dorothea Eliza Smith'i konuşuyoruz.
Sun Feb 28, 2021
19 : 53 min
Nazlı Pişkin ile söyleşi
Yemek yazarı, tarihçi ve çevirmen Nazlı Pişkin bir zamanlar altınla ölçülen tarçını, yok olmuş ya da unutulmuş darülfülfül gibi baharatları anlatıyor.
Sun Feb 21, 2021
27 : 56 min
Çiğdem çiçeği
Prof. Dr. Osman Erol, bahar müjdecisi çiğdemi (Crocus) anlatıyor.
Sun Feb 14, 2021
28 : 16 min
Kolezyum'un kaybolan florası
Yabani otlara, ağaçlara ve nadir çiçeklere bürünmüş harabe haliyle romantik şair ve ressamlara esin kaynağı olmuş Kolezyum'un kaybolan florasına ışık tutuyoruz
Sun Feb 7, 2021
20 : 57 min
Bitki ressamı ve aktivist Margaret Mee
Amazon bitkilerini "ormanın ruhuyla" resmeden; yağmur ormanlarının sömürüsüne karşı çıkan ilk çevrecilerden biri olan Margaret Mee'yi konuşuyoruz.
Sun Jan 31, 2021
23 : 22 min
Validebağ Korusu
Doç. Dr. Sırrı Yüzbaşıoğlu ve Prof. Dr. Ünal Akkemik Validebağ Korusu'nu; ağaçlarını, otsu bitkilerini anlatıyor.
Sun Jan 24, 2021
30 : 08 min
Türkiye'nin Bütün Ağaç ve Çalıları kitabı
Konuğumuz İÜC Orman Fak. Orman Botaniği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik ile Türkiye'nin Bütün Ağaç ve Çalıları kitabını konuşuyoruz.
Sun Jan 17, 2021
25 : 51 min
Joris Hoefnagel'in flora ve fauna çizimleri
Joris Hoefnagel’i (1542-1601) ve onun Kuzey Avrupa Rönesansı’na özgü flora ve fauna çizimlerini; alegorik minyatürlerini konuşuyoruz.
Yılı bitirirken, "yeniden doğuşu" müjdeleyen, umut ve şifa "aşılayan" çuha çiçeğinden dem vuracağız.
Sun Dec 27, 2020
20 : 58 min
Hortus Floridus kitabı
Lale çılgınlığı zamanı, yeni tür" meraklıları için yapılan Hortus Floridus(1614) kitabının çiçekli bahçesinde dolaşıyoruz. İstanbul'un "kırıklı" lalelerinden sultan zambağına bütün gözdeler var Van de Passe'nin gravürlerinde.
Sun Dec 20, 2020
21 : 02 min
Porsuk ağacı
Yasaklı bahçeden porsuk ağacının hikayesini anlatıyoruz. Sadece sembolik anlamlarıyla değil, her zerresine yayılmış toksinler açısından da zengin. Tuzaklarını o etkileyici görüntüsünün arkasına ustaca gizlemiştir üstelik. Porsuk ağacı, Porsukgiller (Taxaceae) familyasına ait Taxus cinsinden ibreli bir ağaç türü. Yaygın türünün bilimsel adı Taxus baccata. Taxus adının kökeniyle ilgili farklı teoriler var ama eski Grekçe'de "yay" anlamına gelen toxon sözcüğünden geldiği söyleniyor kimi kaynaklarda.
Sun Dec 13, 2020
23 : 17 min
Aynısefa
Güneş sarısıyla parlak turuncu arası renklerde, altın paralar gibi ışık saçan bir çiçek... Aynısefa (Calendula officinalis) çorak topraklarda bile cömertçe çiçek açıyor; göze hoş görünmenin ötesinde birçok derde de deva. Güneybatı Asya, Batı Avrupa ve Akdeniz’e özgü ama ılıman iklimin hüküm sürdüğü hemen her coğrafyada yetişiyor. Aynısefalar çeşitli toprak ve iklime uyum sağladıkları için kolay yetişen bitkilerden.
Sun Dec 6, 2020
22 : 21 min
Beaufort Düşesi Mary Somerset
Botaniğe katkısı olan kadın portrelerden biri: 1600’lerin sonu ve 1700’lerin başından Beaufort Düşesi Mary Somerset’i; melankoli tedavisi için başladığı bahçeciliği bilimsel bir uğraşa nasıl dönüştürdüğünü konuştuk.
Sun Nov 29, 2020
19 : 45 min
Vanilya orkidesi
Bitkisini değil de meyvesinin tadını ve kokusunu iyi bildiğimiz vanilya orkidesini konuşacağız. Safrandan sonra dünyanın en değerli baharatı, o "tatlı" aromalı vanilyanın her egzotik baharat gibi "acı" bir hikayesi var.
Sun Nov 15, 2020
21 : 04 min
Flaman ressam Yaşlı Jan Brueghel
1600'lere uzanıp "Çiçek" lakabıyla bilinen Flaman ressam Yaşlı Jan Brueghel'i ve onun İstanbul'dan gelmiş lale, sümbül ve ters lalelerle dolu "imkansız" çiçek buketlerini konuşuyoruz. Yaşlı Jan Brueghel, efsanevi ailenin ikinci kuşak üyesi. Günlük yaşamdan sahneler içeren manzara resimleri, alegorileri, kutsal kitaptan alıntıların da olduğu çiçek resimleriyle biliniyor...
Sun Nov 8, 2020
25 : 34 min
İskoç bitki ressamı Elizabeth Blackwell
Borçları yüzünden hapishaneye düşmüş eşini kurtarmak için olağanüstü bir iş yaratan İskoç bitki ressamı Elizabeth Blackwell'i (1707–1758) ve onun, o zamanın bilim çevresinde takdir görmüş A Curious Herbal kitabını konuşuyoruz. Elizabeth Blackwell, “gerçek örneklerden” yola çıkarak, çizimden baskı aşamasına dek –gravürlerini de kendi yapan- ilk kadın bitki ressamı sayılıyor.
Sun Nov 1, 2020
27 : 49 min
Ayahuasca sarmaşığı ve pelin otu
Halüsinatif etkileriyle cezbedici ama öldürücü de olabilen iki bitkinin hikayesi var: Amazon yerlilerinden Beat kuşağına uzanan Ayahuasca sarmaşığı ve 19. yüzyıl Fransa’sında hayli moda olmuş absentin yapıldığı pelin otu.
Sun Oct 25, 2020
22 : 40 min
Baldıran otu ve belladonna
Yasaklı bahçeden iki “kötücül” bitkinin hikayesi: Biri ölüme mahkum edilen Sokrates’in, bile bile zehrini içtiği baldıran otu, diğeriyse Romeo ve Juliet’in trajik sonunu getiren belladonna. Baldıran otu, Sokrates’in ölümüne sebep olmasıyla ünlü, dünyanın en zehirli bitkilerinden biri. Onunla özdeşleşmiş olduğu için sapındaki kırmızı lekecikleriyle Batı'da, "Sokrates'in kanı" diye de anılıyor.
Sun Oct 18, 2020
22 : 35 min
Zambak
Benan Kapucu, hem güzel hem derin anlamları olan güçlü bir çiçeği; zambağı anlatıyor. Ak zambaklardan martagonlara, paskalya zambağından altın ışınlı Japon zambağına birçok farklı türü var. 3500 yıldan fazla bir süredir bahçelerde yetişen bu çiçeğin gösterişli türleri güzellik ve cesaretin yan yana durduğu güçlü sembolizmiyle, anlam dünyamızı da zenginleştiriyor.
Sun Oct 11, 2020
23 : 12 min
John Ruskin'in doğa analizleri
"Yol kenarı bitkileri" üzerine gözlemlerini topladığı Proserpina'nın (1875-1886) ilk cildinin sayfalarında dolaşarak John Ruskin'in doğa analizlerini konuşmaya devam ediyoruz.
Sun Oct 4, 2020
19 : 30 min
John Ruskin ve bitki eskizleri
Doğa, sanat ve toplum arasındaki bağlantıları ortaya koyan, doğayı çizim yoluyla analiz eden "görsel düşünür" John Ruskin (1819 - 1900) ve onun muhteşem bitki eskizlerinden konuşuyoruz. Ruskin’e göre sanatçının işi, doğanın gerçekliğini atölyede oluşturmak değil, onu gözlemlemek ve görüp anladığını, tuval üzerinde ve resimsel kurallarından bağımsız bir şekilde yansıtmaktı.
Sun Sep 27, 2020
20 : 03 min
John Fowles'ın "Ağaçlar" kitabı
Doğayla, "insan dışı dünyayla" ilişki kurma biçimimiz üzerine bizi düşünmeye zorlayan ufuk açıcı bir kitaptan konuşacağız. John Fowles'ın eseri Ağaçlar.
Sun Sep 20, 2020
19 : 42 min
1700'lerden itibaren keşif gezileri
1700'lerden itibaren Kafkasya, Sibirya, Orta Asya ve Japonya'da; o bilinmeyen topraklarda yapılan keşif gezilerinden konuşuyoruz. Reformlarıyla Rusya'nın modernleşmesini sağlayan Çar I. Petro, nadir türleri bulması ve bitki örneklerini toplaması için Sibirya'ya gönderdiği Alman hekim Daniel Messerschmidt, bilinmeyen topraklara ayak basan ilk doğa bilimcidir.
Sun Sep 13, 2020
21 : 11 min
Amazon nilüferi
Sadece bahçeciliğe değil, Viktoryen dönemde, endüstri devriminin sembolü Crystal Palace'a da ilham vermiş. Robert Schomburgk, 1 Ocak 1837'de, Royal Geographical Society için İngiliz Guyanası seferinde pek çok zorlukla savaştıktan sonra Berbice Nehri'nin durgun sularında yüzen devasa boyutlarda "mucize bitki"yi bulduğunda özel bir şeyle karşı karşıya olduğunun farkındaydı.
Sun Sep 6, 2020
20 : 32 min
İskoç bitki ressamı W.H.Fitch
1830'lardan 1880'lere kadar İngiltere'de, neredeyse tüm botanik ve bahçecilik yayınlarında onun işleri çıkar karşımıza. Curtis Botanical Magazine için çizdiği ve taş baskılarını yaptığı 2700'den fazla resim, külliyatının önemli bölümünü oluşturuyor. Curtis Botanical Magazine için 2.700'den fazla bitkiyi resmetmiş ve toplamda 10.000'den fazla illüstrasyonu yayına hazırlamış. Sıklıkla herbaryumdaki kurumuş örneklerden çizim yapıyordur ama onları canlandırma konusunda çok özel bir yeteneği vardır.
Sun Aug 30, 2020
24 : 52 min
Pierre Belon'un seyahatnamesi
Pierre Belon Seyahatnamesi'nin Türkiye coğrafyasıyla ilgili bölümlerini kapsayan sınırlı bir tercümesi, Hazal Yalın çevirisiyle, Kitap Yayınevi tarafından yayımlamış. 16. yüzyıl Fransızcasıyla yazılmış seyahatnamede adı geçen bitkilerin Türkçe karşılıkları da var. Tipik bir Rönesans insanıdır Belon; zooloji, botanik ve klasik Antik Çağ ile ilgilenir.
Sun Aug 23, 2020
27 : 16 min
Şekerkamışı
Şekerkamışı iki noktada kültüre alınıp dünyaya yayılmış; biri Yeni Gine kökenli Saccharum officinarum, diğeri de Tayvan ve Kuzey Çin'deki Saccharum sinense türü... Hayvan yemi olarak kullanılmış önce. İki türün de yayılması Güneydoğu Asya halklarının göçleriyle olmuş. Kamışın özsuyunu çıkarıp kaynatarak kristalize şeker elde etme işlemi antik çağlarda, Hindistan'da keşfedilmişti. İngilizce'deki "sugar" sözcüğü de Sanskritçe "sarkara" sözcüğünden geliyor.
Sun Aug 16, 2020
20 : 53 min
Devedikeni
Deve kengeli, meryemana dikeni, süt devedikeni, sütlü kengel, akkız, şevketül meryem, mübarek dikeni gibi adlarla da biliyoruz biz onu. Boyları 30–100 cm arasında değişiyor. Bir ya da iki yıl yaşayabilen bu bitkilerin yaprakları beyaz damarlı ve dikenli. Çiçek başçığındaki tohumlar paraşüte benzer tüylere sahip.
Sun Aug 9, 2020
20 : 58 min
Yaşar Kemal'in anlatılarındaki "doğa ve insan" (II)
"Modern zamanların Homeros'u" Yaşar Kemal'in yaratıcı anlatılarındaki "doğa ve insanı" Orman Yüksek Mühendisi Cihan Erdönmez ile konuşmamızın ikinci bölümü.
Sun Jul 26, 2020
24 : 54 min
Yaşar Kemal'in anlatılarındaki "doğa ve insan"
"Modern zamanların Homeros'u" Yaşar Kemal'in yaratıcı anlatılarındaki "doğa ve insanı" Orman Yüksek Mühendisi Cihan Erdönmez ile konuştuk.
Sun Jul 19, 2020
25 : 02 min
İlk çiçek kitabı Hortus Eystettensis
Hortus Eystettensis, Latince'de 'Eichstätt'taki Bahçe' demek. Prens-Piskopos Gemmingen, Willibaldsburg kalesini yenilerken bahçeyi de genişleterek tam bir cennet yaratmış. Güller, zambaklar, laleler; bugün yerel ama o zaman egzotik olan 667 tür vardır Hortus'ta. İlk çiçek kitabı (florilegium) olan Hortus Eystettensis, bitki ressamlığı tarihinin mihenk taşlarından biri sayılıyor. Basilius Besler'in kurguladığı ve tüm süreci yönettiği kitapta, her sayfada ortalama üç bitkinin resmedildiği 367 levha var; toplam 1084 tür tasvir edilmiş.
Sun Jul 12, 2020
21 : 35 min
Monet'nin çiçekleri
İzlenimci ressam Claude Monet'nin kendi elleriyle yarattığı ve "en büyük şaheserim" dediği Giverny'deki cennet bahçesinde geziniyoruz. Bugün müze olarak korunan bahçe, her yıl binlerce ziyaretçinin akınına uğruyor.
Sun Jul 5, 2020
25 : 04 min
İki gülün hikayesi
Biri, yağ damıtılan o çok değerli Damask gülü; diğeriyse Çin'in en güzel güllerinden Fortune's Double Yellow.
Sun Jun 28, 2020
23 : 37 min
Tarihin en büyük bitki casusluğu
İskoç botanikçi R. Fortune, Çin'in çay tekelini kırmak isteyen İngiltere adına binlerce çay bitkisi ve tohumunu gizlice kaçırmış, üretim sırlarını öğrenmişti. Çay, 1800'lerde sudan sonra dünyanın en popüler içeceğiydi- ki bugün de öyle... Çay tutkusunun yarattığı yüksek pazar talebini karşılamak isteyen İngiltere, Fortune sayesinde Çin tekelini sabote edip çayı dünyaya açar ve bu da Çin ekonomisinin darmadağın olmasına neden olur.
Sun Jun 21, 2020
23 : 18 min
Mary Delany ve büyük eseri
1700'lerden bir portreyi; kağıt kolajlardan oluşan 10 ciltlik Flora Delanica koleksiyonunun yaratıcısı Mary Delany'den konuşuyoruz.
Sun Jun 7, 2020
22 : 36 min
Süsen
Gökkuşağından tülüyle, yeri ve göğü birleştiren kanatlı bir tanrıçayı; yabanın ve bahçelerin sevileni Süsen'in hikayesi... Süsen adı, 290 tür olduğu tescil edilmiş, rizomlu (köksap) ya da soğanlı Süsengiller ailesine ait en kalabalık cinsi temsil ediyor. Kuzey yarımküre ikliminde, kayalık alanlardan steplere ve yarı çöllere, ormanlık alanlardan deniz kıyılarına çok farklı habitatlarda yaşayabiliyor.
Sun May 31, 2020
26 : 06 min
1700'lerin sonunda Anadolu florası
1700'lerin sonunda Osmanlı topraklarına gelmiş, doğa bilimci Guillaume Antoine Olivier'nin seyahatnamesini, yol boyunca hangi bitkileri kayda düştüğünü, keşfettiğini anlatıyoruz. 2015 yılında kaybettiğimiz, değerli botanikçimiz Prof. Dr. Asuman Baytop'un Osmanlı topraklarına gelmiş tüm bu gezginleri ve seyahatnamelerini incelediği Türkiye'de Botanik Tarihi Araştırmaları kitabı konu hakkında temel bir kaynak.
Sun May 24, 2020
26 : 04 min
Unutmabeni ve yüksük otu
Minik mavi boncuklar gibi parlayan unutmabeni ve peri masallarını süsleyen yüksük otu. Kendi halinde gibi görünüyorlar ama hikayeleri en az isimleri kadar ilginç. "Unutmabeni" bir çiçeğin alabileceği en romantik isimlerden biri olabilir ama bilimsel adı Myosotis, Grekçe "fare kulağı" anlamına geliyor. Unutmabeni çiçeği, Boraginaceae (Hodangiller) familyasına ait ve yaklaşık 50 türü var.
Sun May 17, 2020
24 : 30 min
Wollemi çamı
Bilimsel adı: Wollemia nobilis. Cins adını bulunduğu yerden, Wollemi Milli Park'tan almış. Bu sözcük, Aborijin dilinde "etrafına bak, gözlerini açık tut ve gözlemle" anlamına geliyor. Tür adı "nobilis" ise hem ağacın özelliklerini hem de kaşifi David Noble'ı niteliyor.
Sun May 10, 2020
24 : 02 min
Louvre Müzesi'nden çiçek hikayeleri (II)
Louvre Müzesi'nin galerilerinde dolaşıp, çiçek hikayelerinin peşine düşümeye devam ediyoruz.
Doğu kültüründe masumiyetin sembolü, "ağlayan gelin" de dediğimiz, nadir çiçeklerimizden ters lalelerin hikayesini anlatıyoruz…
Sun Apr 19, 2020
25 : 59 min
Doğa bilimci Mark Catesby
Kuzey Amerika flora ve faunasını resimleyen ilk doğa bilimci Mark Catesby’nin hayatını ve eserlerini mercek altına alıyoruz.
Sun Apr 12, 2020
25 : 40 min
Sir Joseph Banks'in doğa tarihi hazinesi
Gezide, 110 yeni cinse ait, 1300’ü bilim dünyası için yeni olan 30.000 bitki örneği toplamış, en küçük ayrıntısına varıncaya kadar belgelemişlerdi. Bu sayı, o zamana dek tanımlanmış bitkilerin dörtte birine karşılık geliyor. Büyük bir titizlikle tutulan günlükler, bitki örnekleri, el yazmaları, çizimler, notlar, canlı örneklerle ilgili renk kodları, taslaklar yüzyıllar sonra bile yeni türlerin tanımlanmasında bilim insanlarına yol gösterici olmuş..
Sun Apr 5, 2020
24 : 20 min
Sir Joseph Banks ve bitki koleksiyonu
Tüm varlığını ve yaşamını doğa tarihine adayan Banks bağlantılarıyla dünyadaki egzotik bitki ve hayvan trafiğini yöneten, toplayıcıları dünyanın dört bir tarafına göndererek tüm bu zenginliğin Kral adına Londra’ya akmasını sağlayan kişilerin başında geliyor.
Sun Mar 29, 2020
24 : 55 min
Söğüt ağacı
Kavak ağaçlarını da içine alan söğütgiller (Salicaceae) ailesine ait söğüt ağacının bilimsel cins adı Salix. 300’ü aşan türü var. Daha küçük yapıda arktik türlerden, Salix babylonica gibi daha gösterişli salkımsöğütlere, dünyanın birçok bölgesinde doğal olarak yetişiyor. Hipokrat hastalarına ateş ve iltihaplanma tedavisi için söğüt kabuğu çiğnemelerini önermiş.
Sun Mar 22, 2020
23 : 53 min
Ormangülleri
Bilimsel cins adı Rhododendron. Bitki avcılarının cazibesine kapıldığı bu görkemli güzelliğin yüzlerce türü var; o yüzden taksonomide botanikçilerin işini hayli zorlaştırıyor. Kuzey Yarımküre’de geniş bir coğrafyaya dağılıyor ormangülleri… Farklı yükseklik ve habitatlarda yetişen, farklı renkte, boyutlarda çiçekleri olan çeşitleri bo ormangüllerinin… Küçücük Alp gülleri de var; boyu 30 metreye ulaşan dev olanları da...
Sun Mar 15, 2020
24 : 53 min
Bambu, orkide, erik çiçeği ve krizantem
Geçen hafta Cizvit papazların Çin’den Avrupa topraklarına taşıdığı bitkilerden bahsetmiştim; bugün yine Çin’de dolaşmaya devam edip onların çiçek kültürüne derinliğine bakıp daha sonra en çok öne çıkan “dört beyefendi çiçek”, bambu, orkide, erik çiçeği ve krizantemden konuşalım…
Çin doğası, bitki ve hayvanlarıyla en zengin ülkelerin başında geliyor ve binlerce yıllık kültürlerinde doğadaki her şey, -Avrupa etkisine girmeden önce- anlam dünyalarıyla da iç içe... Eski Çin edebiyatında, klasik şiirlerinde çiçekleri güzellik metaforu olarak kullanmışlar. Matteo Ricci'nin başını çektiği, botanikçi de olan Cizvit papazlar Katolik öğretisini Çin'e uydurmakla kalmayıp kendilerini de Çin'e uydurmuş, onlar gibi giyinip konuşmaya, Konfüçyüs'ü hatmedip kısa sürede toplumun parçası olmaya başlamışlar ve elbette bol bitki de toplamışlar...
Sun Mar 1, 2020
25 : 58 min
Sokak otları ve kent ekolojisindeki yerleri
Şehrin kullanılmayan bölgelerinin bitkileri sokak otları ve onların kent ekolojisindeki yerini sanatçı ve akademisyen Kerem Ozan Bayraktar ile konuştuk.
Sun Feb 23, 2020
25 : 24 min
Şair Emily Dickinson
Emily Dickinson’un çocukluk yıllarında beri oluşturduğu herbaryumu, bilim ve şiirin buluştuğu nadir eserlerden biri sayılıyor. Botanikle erken yaşta tanışmış; yaşamı boyunca bahçecilik -bahçıvanlık bilgisini geliştirmekle uğraşmış ve bu, ömür boyu süren ve şiirle iç içe geçen bir bağlılığa dönüşmüş.
Sun Feb 16, 2020
25 : 43 min
Safran çiçeği
Dünyanın en pahalı baharatı; altın kadar değerli, safran çiçeğinden bahsedeceğiz. Kleopatra’nın güzellik sırrı ve Büyük İskender’in savaş yaralarını iyileştiren bir çiçek...
Sun Feb 9, 2020
27 : 49 min
17. yüzyılda Türkiye florası
17. yüzyıl sonu ve 18. yüzyıla uzanıp, Joseph Piton de Tournefort’un seyahatnamesinde Türkiye florasına, botanik tarihine ışık tutan neler var, ona bakacağız.
Sun Feb 2, 2020
24 : 38 min
"Darwin'in En Güzel Bitkiler" kitabı
"Darwin'in En Güzel Bitkiler" kitabı, müthiş bir deha ve onun "aşkla" bağlandığı bitkiler: Doç. Dr. Mehmet Bona ile söyleşi.
Sun Jan 26, 2020
26 : 16 min
Adalar bitki örtüsü
Kentsel tasarım, politika, toplum, insan ve doğa ilişkileri üzerine çalışan Sera Tolgay ile Adalar bitki örtüsünün envanteri, haritalama çalışmaları ve "yurttaş bilgin" kavramı üzerine konuştuk.
Sun Jan 19, 2020
26 : 31 min
Efsanevi bitki ressamı Pierre-Joseph Redouté
“Çiçeklerin Raphael’i” olarak anılan, Pierre-Joseph Redouté’un hikayesi var bu programda. Josephine Bonaparte’ın sadık ressamı; Malmaison bahçesindeki bütün gülleri, şakayıkları; bitki kaşiflerinin Paris bahçelerine taşıdığı neredeyse bütün gösterişli, nadir ve egzotik bitkileri çizmiş, kayda düşmüş.
Sun Jan 12, 2020
27 : 55 min
Gelincik ve haşhaş
Gelincik ve haşhaşın -biraz da hüzünlü- hikayeleri, “şifa ve zarar dengesi” üzerine düşündürüyor. Acılarımızı ve ağrılarımızı dindiren bu şifalı bitkiler; yanlış insanların ellerinde dünyanın en “ölümcül” dertlerinden birine dönüşmüş durumda...
Sun Jan 5, 2020
27 : 20 min
Yenilebilir çiçekler ve doğaya saygı
Program konuğumuz Gönül Paksoy ile siyah laleden devedikenine, erguvandan hercai menekşesine yenilebilir çiçekler ve doğaya saygı üzerine sohbet ettik.
Sun Dec 29, 2019
27 : 34 min
Domates
Dünyayı değiştirmiş; daha doğrusu neyi nasıl yediğimizi kökünden değiştirmiş ve yıllarca sebze muamelesi görmüş bir meyveyi anlatacağım size… Tahmin etmişsinizdir elbette; domatesten konuşacağız...
Sun Dec 22, 2019
25 : 11 min
Sümbül
Bizim topraklarımıza ait bu çiçek, Bir zamanlar lalenin gölgesinde kalsa da bugün bahçelerin en “popüler” çiçekleri arasında…
Sun Dec 15, 2019
27 : 12 min
Modern taksonominin "babası” Carolus Linneaus
18. yüzyılda yaşamış, İsveçli hekim, botanikçi ve zoolog Carolus Linneaus’tan konuşacağız. Bugün hâlâ kullandığımız, binominal adlandırma sisteminin yaratıcısı olan Linneaus, canlılara cins ve tür adlarını vererek sınıflandıran ilk bilim insanı.
Sun Dec 8, 2019
25 : 23 min
Kokulu Ot ve Baharat Ansiklopedisi
Yemek araştırmacısı, çevirmen ve tarihçi Nazlı Pişkin ile çevirisini yaptığı, yeni yayımlanan Kokulu Ot ve Baharat Ansiklopedisi'ni, seyahatnamelerde, antik metinlerde şifalı bitkilerle ilgili hikayeleri konuşuyoruz...
Sun Dec 1, 2019
26 : 24 min
Galatasaray Tıbbiye Mektebi’nin kayıp Doğa Tarihi Müzesi
Galatasaray Tıbbiye Mektebi’nin kayıp Doğa Tarihi Müzesi'ni Koç Üniversitesi Tarih Bölümü'nden araştırma görevlisi Dr. Semih Çelik’le konuştuk.
Sun Nov 24, 2019
25 : 33 min
Servi
İstanbul manzaralarında, Endülüs bahçelerinde göğe dimdik yükselen güzelim bir ağaçtan; servi ağacından konuşuyoruz: "Türkler, Afganistan’da özellikle de İran’da bulundukları sırada tanımış servi ağacını ve kültürlerine katarak Anadolu’ya getirmişler."
Mon Nov 18, 2019
25 : 43 min
Ressam Giuseppe Arcimboldo ve eserleri
Giuseppe Arcimboldo’nun işleri 16. yüzyılın bitkiler ve hayvanlar dünyasına dair çokça fikir veriyor. Gerçeğe yakın çizilmiş sebze ve meyvelerle, yerel bitki ve hayvanların bileşimiyle yarattığı portreleri; tepetaklak edildiğinde natürmorttan portreye dönüşen tersyüz resimleriyle tanıyoruz onu.
Sun Nov 10, 2019
25 : 32 min
Türkiye'nin Nadir Endemikleri kitabı
Programa tekrar konuk olan değerli botanikçimiz Tuna Ekim bu kez, 1700'lerden sonra floramızı araştırmak için Anadolu'ya gelen botanikçileri ve Türkiye'nin Nadir Endemikleri kitabını anlatıyor...
Sun Nov 3, 2019
26 : 14 min
Suibriği
Tropikal ormanlardan hem büyüleyici hem tuhaf mı tuhaf, hatta irkiltici bir bitkiyi Konuşuyoruz: Nepenthes, yani suibriği… Charles Darwin bu tür bitkileri “böcekçil” diye tanımlamıştı ama daha farklı hayvanları da avladıklarından bugün “etçil” sözcüğü tercih ediyoruz.
Sun Oct 27, 2019
26 : 32 min
Evliya Çelebi'nin gözlemlediği bitkiler
Değerli botanikçi Asuman Baytop’un Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları kitabında yer alan Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ndeki bitkilerle ilgili araştırmasının ışığında, Evliya Çelebi’nin gittiği yollar boyunca gözlemlerine dayanarak anlattığı bitkilerden konuşuyoruz.
Sun Oct 20, 2019
24 : 00 min
Nar
Nar ağacından ve meyvesi, bu programın konusu. Narın, her kültürde, yeri var; insanlık tarihi boyunca anlatılarda, inanışlarda ve mitolojik öykülerde yüklendiği anlamlar da çok zengin, çok bereketli…
Sun Oct 13, 2019
24 : 23 min
Kuzey Amerika yerlilerinin kutsal çubuğu
Bikem Ekberzade ile "doğayı tüketmeden doğayla var olan" Kuzey Amerika yerlilerinin "vizyonlarını keskinleştiren" kutsal çubuğu; kötülükleri uzaklaştırma, hem ruhsal hem bedensel olarak iyileşme adına seremonilerinde kullandıkları bitkileri konuşuyoruz..
Sun Oct 6, 2019
23 : 50 min
Alıç Ağacının Gölgesinde Anadolu Bozkırları kitabı
Değerli doğa bilimci ve botanikçi Tuna Ekim, bu programda, bitki sosyolojisi kurucusu Hikmet Birand'a bir saygı duruşu niteliğinde olan Alıç Ağacının Gölgesinde Anadolu Bozkırları kitabını anlatıyor.
Sun Sep 29, 2019
26 : 53 min
Bitki ressamı Işık Güner ile söyleşi
Program konuğumuz bitki ressamı Işık Güner, üç ayrı dilde yurt dışında yayımlanan, bilimsel bitki çizimi eğitiminde ve üretim sürecinde kendi metodik yaklaşımını ortaya koyan Botanical Illustration from Life kitabını anlatıyor...
Sun Sep 22, 2019
26 : 48 min
"Dünyanın en güzel çiçek kitabı" Temple of Flora
Programın konusu, "dünyanın en güzel çiçek kitabı" Temple of Flora. Bir botanik kitabı olmasının ötesinde, bitkileri tinsel özellikleriyle de ele alıyor. Kimi çiçek sayfalarında “vatanseverlik” duygusunu aktarma çabasıyla da farklı.
Sun Sep 15, 2019
24 : 33 min
İda: Prof. Dr. Necmi Aksoy'la söyleşi
Program konuğumuz, Düzce Üniversitesi Orman Fak. Orman Botaniği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necmi Aksoy ile Kazdağlarını, endemik göknarları, bin pınarlı dağın ulu çınarlarını, Sarıkız'ın karaçamlarını; yabanı, bitkileri ve kültürüyle, bütünsel bir "varlık" olan İda'yı konuşuyoruz.
Sun Sep 8, 2019
28 : 03 min
İngiliz bahçecilik yaklaşımı
Manzara bahçelerini, “bitkilerle adeta resim yapılan” İngiliz bahçecilik yaklaşımını konuşuyoruz. "Pitoresk” denen bu yeni anlayışta; sanatçı ve düşünürler önce kompozisyonu tanımlıyor, sonra uygulama için mimara ve bahçıvana başvuruluyordu.
Sun Sep 1, 2019
25 : 39 min
Günebakan (Ayçiçeği)
Amerika’dan eski kıtaya ve Rusya’ya yayılan; uzun yıllar sonra tekrar anavatanına tarım bitkisi olarak dönüş yapan bir çiçek… Dünya üzerindeki seyahatinden; mitolojik hikayelerde ve Batı sanatındaki yerinden söz ediyoruz...
Sun Aug 25, 2019
23 : 52 min
Doğabilimci ve kaşif Alexander von Humboldt
Prusyalı doğabilimci ve kaşif Alexander von Humboldt’tan bahsediyoruz. Güney ve Orta Amerika’yı bilimsel olarak tanımlayan ilk bilim insanı… Cosmos adlı eseriyle, dünyada her şeyin birbiriyle sürekli bir iletişim içinde olduğunu öne süren zamanının yüz yıl ötesinde bir isim…
Sun Aug 18, 2019
24 : 18 min
Saguaro kaktüsleri
Keşif rotamız bu kez Arizona Çölü'ne doğru... Vahşi Batı tarihinin sessiz tanıkları, Kızılderililerin ölümsüzlük simgesi dev saguaro kaktüslerinden konuşuyoruz.
Sun Aug 11, 2019
24 : 10 min
İncir
Konumuz, İncir ağacı... Doğudan Batı’ya neredeyse tüm kültürlerin kutsal ağacı; çok sayıda dinsel, mitolojik ve folklorik hikayelerde yer almış; tarihimize tanıklık ederken kültürümüzü de biçimlendiren bir ağaç.
Sun Aug 4, 2019
26 : 08 min
Hawaii Adalarının Yerel Çiçekleri kitabı
Amatör botanikçi Isabella Sinclair’in 1860’larda, Hawaii adasının endemik bitkilerini resimleyip kayıt altına aldığı eseri Indigenous Flowers of the Hawaiian Islands / Hawaii Adalarının Yerel Çiçekleri kitabının sayfalarında geziniyoruz...
Sun Jul 28, 2019
23 : 31 min
Gülün anlamları
Gül mevsimindeyken, yine bu özel çiçeği anlatmaya devam ediyoruz. 19. yüzyılda edebi metinleri etkileyen, çiçeklerin dili üzerine yazılmış farklı kitaplarda 'gül’e hangi anlamlar yüklendiğine baktık...
Sun Jul 21, 2019
26 : 30 min
Halikarnas Balıkçısı
Diktiği egzotik ağaçları ve turunçgilleri, ektiği tohumları ve çiçekleriyle sürgün yerini cennete çeviren Bodrum'un "gönüllü bahçıvanı" Halikarnas Balıkçısı, yol hikayesini ve doğa sevdasını otobiyografik eseri Mavi Sürgün'de anlatmış.
Sun Jul 14, 2019
25 : 09 min
Hikmet Birand ve bitki sosyolojisi
Program konuğumuz yazar Buket Uzuner ile bu kez doğa yazınının öncüsü Hikmet Birand'ı ve onun 50'lerde, sudan toprağa bozkırdan ağaca doğa ile söyleştiği kitaplarını konuşuyoruz...
Sun Jul 7, 2019
24 : 27 min
İmparatoriçe Josephine ve botanik merakı
İmparatoriçe Josephine’in yeri geldiğinde "savaşı bile durduran" botanik merakını, Malmaison şatosunun bahçesindeki gülleri anlatıyoruz..
Sun Jun 30, 2019
27 : 12 min
Her kültürde "aşkın çiçeği" gül
Yazar ve sanat tarihçisi Gül İrepoğlu ikinci kez program konuğumuz oldu. Bu kez bize her kültürde "aşkın çiçeği" gülü anlatıyor... Osmanlı sanatına, gündelik yaşamına, mücevhere yansımalarına da değinerek...
Sun Jun 23, 2019
26 : 58 min
Flora Graeca'nın keşif rotası
En değerli botanik kitaplarından biri olan Flora Graeca, 18. yüzyılda İstanbul’a, Bursa’ya ve İzmir’e de keşif seferine gelen John Sibthorp ve bitki ressamı Ferdinand Bauer'in eseri. Bu programda, onların keşif rotasını takip ediyoruz.
Sun Jun 16, 2019
26 : 32 min
Edebiyatta doğanın haklarını savunmak
Ekoloji, çevre mücadelesi ve iklim değişikliği eksenindeki konuları, şamanlık öğretisi üzerinden ele aldığı kitaplarıyla da tanıdığımız Buket Uzuner ile edebiyatta doğanın haklarını savunma meselesini, doğa yazınını konuşuyoruz.
Sun Jun 9, 2019
24 : 56 min
Yazar Volkan Yalazay'la söyleşi
Bir doğa tutkunu ve ağaç gönüllüsü olan Volkan Yalazay, geçtiğimiz günlerde yayımlanan Eski İstanbullu Ağaçlar-İstanbul’un Anıtsal Ağaçları kitabını anlatıyor.
Sun Jun 2, 2019
27 : 32 min
Karabiber, muskat ve karanfil
Altından daha değerli baharatların, nice kaşiflerin uğruna yollar aşındırdığı karabiber, muskat ve karanfilin hikayesi var bu programda: "Keşifler çağında bu baharatlar kimin elindeyse dünya ticaretinin hâkimiyeti de güç de ondaydı…"
Sun May 26, 2019
26 : 46 min
İslam coğrafyasında doğa bilimi ve keşifler
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü'nden Prof. Dr. Mehmet Sakınç, İslam coğrafyasındaki doğa bilimini, keşifleri ve büyük coğrafyacıları anlatıyor...
Sun May 19, 2019
27 : 45 min
190 yıl sonra ortaya çıkan bir elyazması
Uzun zamandır izi sürülen ve tam 190 yıl sonra yeniden ortaya çıkan bir elyazmasını konuşuyoruz. İçinde bilimsel bitki çizimlerinin olduğu, detaylı notları ve resimlemeleriyle bu ‘zarif’ kitap 1800’lerde Küba’da yaşamış Amerikalı bir kadına ait: Nancy Anne Kingsbury Wollstonecraft.
Sun May 12, 2019
25 : 33 min
Çiçeklerin dili
Çiçeklerin dili, artık evrensel olmuş, duygularımızı ve düşüncelerimizi iletmek için çiçekleri kullandığımız o şifreli mesajlar demek...
Sun May 5, 2019
24 : 49 min
Turunçgiller (Citrus) familyası
Bu programın konusu Turunçgiller (Citrus) familyası. Oldukça kalabalık bir aile, akrabalık bağları da hayli karışık; o yüzden sadece belli başlı türlerinin hikayelerini anlatıyoruz...
Sun Apr 28, 2019
26 : 04 min
Da Vinci'nin tablolarındaki bitkilerin sembolik anlamları
İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim görevlisi Mehmet Sarıoğlu ikinci kez konuğumuz. Bu kez, Da Vinci'nin "Müjde" ve Botticelli'nin "Venüs'ün Doğuşu" tablolarındaki bitkilerin sembolik anlamlarını anlatıyor...
Sun Apr 21, 2019
26 : 08 min
Rosa Luxemburg ve "Herbarium" kitabı
Rosa Luxemburg'un botanik defterleri, mektupları ve arşiv görüntülerini buluşturan sergiyi ve Herbarium kitabını anlatıyor; tarihin güçlü bir siyasal figürünün karmaşık kişiliğini doğayla kurduğu ilişki üzerinden okuyoruz.
Sun Mar 31, 2019
27 : 22 min
Bitki ressamlığının tarihi üzerine (II)
Batı’da bitki ressamlığının bilimde, sanatta, baskı tekniklerindeki değişimlere göre nasıl ilerlediğini ve bilimsellik kazandığını anlatmaya başlamıştık. İkinci bölümde bu konuya devam edip bizim topraklarda üretilmiş ilk “gerçekçi” bitki ve çiçek çizimlerine de bakıyoruz.
Sun Mar 24, 2019
25 : 01 min
Ulusal Botanik Bahçeleri, Arboretumlar, Herbaryumlar ve Botanik Müzeleri Çalıştayı
Program konuğumuz, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Botaniği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necmi Aksoy ile nisan ayında Düzce'de ilki düzenlenecek olan “Ulusal Botanik Bahçeleri, Arboretumlar, Herbaryumlar ve Botanik Müzeleri Çalıştayı” üzerine konuşuyoruz.
Sun Mar 17, 2019
27 : 03 min
Bitki ressamlığının tarihi üzerine (I)
Batı’da, botanik sanatının bilim dünyasındaki yeniliklere, sanat akımlarına ve baskı tekniklerindeki değişimlere göre nasıl geliştiğine bütünsel bir gözle, tarihsel bir perspektif içinde bakıyoruz.
Sun Mar 10, 2019
27 : 02 min
Kuzu bitkisi
Uydurma bir hikayeyle doğup dilden dile gezerek bir efsaneye dönüşmüş hatta bilimsel kitaplara bile girmiş bir hayvan-bitki melezi: Kuzu Bitkisi. Bilimsel adı Cibotium barometz. Tataristan Kuzusu ya da İskit Kuzusu (Agnus scythicus) da deniyor.
Sun Mar 3, 2019
27 : 00 min
Çarkıfelek çiçeği
Latince adı Passiflora; İngilizce’deki adı ise “passion flower”. Halk arasında “fırıldak çiçeği” ya da “saat çiçeği” de deniyor. Girift, göz alıcı çiçekleriyle bahçelere egzotik güzellik katan tırmanıcı bir bitki: Çarkıfelek.
Program konuğum İKÜ Öğretim Görevlisi Mehmet Sarıoğlu, Botticelli'nin İlkbahar tablosunda yer verdiği çiçeklerin sembolik anlamlarını mitolojik öyküleriyle beraber anlatıyor...
Sun Feb 17, 2019
27 : 19 min
Dioskorides’in "De Materia Medica"sı
İki bin yıl önce bu topraklarda doğan Dioskorides’in muhteşem eseri De Materia Medica, botaniğin temel kitaplarından biri. Roma İmparatoru Neron'un ordusuyla gezdiği coğrafyalarda, o güne dek bilinmeyen yeni bitkiler keşfetmiş ve kayda geçirmiş.
Sun Feb 10, 2019
26 : 50 min
Patates
Avrupa’da bugünkü uygarlığın oluşmasına katkıda bulunduğu gibi, bir ülkeyi perişan etti, insanlarının açlıktan ölmesine neden oldu. Bu iki uçta gidip gelen patatesin hikayesi, insanoğlunun toplumsal tarihiyle iç içe.
Sun Feb 3, 2019
25 : 44 min
17. yüzyıl Fransız bahçeleri
Rönesans'ta insan için tasarlanan o pastoral manzaralardan sonra, katı bir kuralcılıkla, insanın doğa üstünde tam bir egemenlik kurduğu 17. yüzyıl Fransız bahçelerinden konuşuyoruz.
Sun Jan 27, 2019
26 : 10 min
Gezgin bahçıvan Georg Dionysius Ehret
Botanik illüstrasyonu alanında çığır açmış olan Georg Dionysius Ehret, 1700'lerden bir portre... Bu gezgin-bahçıvan ve bitki ressamı, bugün botanik kitaplarında gördüğümüz bilimsel çizimlerin temel kurallarını belirleyen anlatım tekniğinin öncüsü.
Sun Jan 20, 2019
27 : 20 min
Baobab ağacı
Baobab ağaçları, dünyanın yaşlı canlılarından biri. Görkemli gövdesi üzerinde, göğe uzanan cılız dalları köklere benzediği için tepetaklakmış gibi görünen bu devasa ağaçlar, maalesef bir bir gezegenimiz üzerinden silinmeye başladı...
Sun Jan 13, 2019
24 : 02 min
Voynich elyazması ve Codex Seraphinianus
Hala sırrı çözülemeyen "dünyanın en gizemli kitabı" Voynich elyazması Ortaçağ'a ait. "Sürreal bir ansiklopedi" olan Codex Seraphinianus ise modern zamanlardan...
Sun Jan 6, 2019
27 : 07 min
Zeytin: Yazar Artun Ünsal'la söyleşi
Program konuğumuz, “Ölmez Ağacının Peşinde / Türkiye’de Zeytin ve Zeytinyağı” kitabının yazarı Artun Ünsal. Anadolu’da, Hitit öncesi dönemden bugüne bizim insanımızın bu bereketli ağacın çevresinde ürettiği zenginliklerden, geleneklerimizdeki yerinden bahsediyoruz...
Sun Dec 30, 2018
28 : 39 min
Hindiba
Antik dönemlerden beri şifacıların her derde devası; güneşin ve “aydınlanmanın” sembolü Hindiba bitkisinin hikayesi var bu programda...
Thu Dec 27, 2018
26 : 10 min
Nevi şahsına münhasır iki bitki
Biri taa Angola’daki çölün ıssızlıklarından, diğeri Sumatra adasının balta girmemiş yağmur ormanlarından… 1800’lerin sonunda bulunup getirilmiş, tuhaf mı tuhaf iki bitki: Welwitschiae mirabilis ve Amorphophallus Titanum (Ceset Çiçeği)
Sun Dec 16, 2018
23 : 54 min
İlk çiçek kitaplarından doğa harikaları
Bu programda "florilegium’lardan, yani çiçek kitaplarından konuşuyoruz. İlk kez 1590 yılında dillendirilmiş; bitkilerin güzel görünümlerine odaklanan bir yayını tanımlamak için kullanılan Latince bir sözcük. Egzotik bitkiler keşfedildikçe, botanik çizerlerden oluşan bir sanatçı topluluğuna çizdirilmeye ve böylece değerli çiçek kitapları oluşturulmaya başlamış.
Sun Dec 9, 2018
27 : 31 min
Doğayı konu edinen çocuk kitaplarında botanik
Çocuk kitapları yazarı Alp Gökalp, Can Çocuk Yayınları Telif Eserleri Editörü Mehmet Erkurt ve Çizer Duygu Topçu ile sohbetimizde, doğayı konu edinen çocuk kitaplarında botaniğin ele alınışını konuşuyoruz...
Sun Dec 2, 2018
28 : 30 min
Elma
“Göksel dağlarda” yetişen kadim bir bitkiden, cennet bahçesinde Havva’yı kırmızı rengi ve tatlılığıyla baştan çıkartan “sonsuz hayat” meyvesi Elma'dan konuşuyoruz...
Sun Nov 25, 2018
26 : 02 min
Botanik illüstrasyonu koleksiyonları
Bilimsel çizimlerin ve yayınların doğa tarihi müzelerinde, ulusal müzelerde ya da farklı kurumların özel koleksiyonlarında korunması ve sergilenmesi neden önemli? Peki, biz bu konuda ne durumdayız?
Sun Nov 18, 2018
26 : 19 min
Flaman ölüdoğa resimleri
17. ve 18. yüzyıllarda, Flaman Altın Çağı’nda “çiçeklenen” ölüdoğa resimlerindeki çiçekleri, böcekleri ve minik hayvancıkları bir arada ilk kez Londra National Gallery’de Dutch Flowers başlığıyla sergilenen eserler üzerinden anlatıyoruz.
Sun Nov 11, 2018
26 : 45 min
Pirinç
Bir bereket sembolünden, birçok kültürde “yaşamın özü” olarak kabul gören pirinç bitkisinden konuşuyoruz. Özellikle Uzak Doğu’da koskoca bir kültürü biçimlendiren küçük beyaz taneciklerden…
Sun Nov 4, 2018
26 : 20 min
Eczacı Albertus Seba ve merak kabinleri
Keşiflerin altın çağına, 18. yüzyıla doğru uzanıp, doğa bilimcilerine ilham kaynağı olan merak kabinlerinden; koleksiyonundaki türlerin rengarenk çizimleriyle dolu Thesaurus kitabıyla ünü ülkesinin sınırlarını aşmış Amsterdamlı eczacı Albertus Seba’dan (1665–1736) konuşuyoruz.
Sun Oct 28, 2018
27 : 39 min
Soğan
Antik Mısır'da kutsal kabul edilen, Brahman rahiplerinin ise tapınağın kapısından sokmadığı sofralarımızın en eski sebzesi, Soğan ve aiiesinin hikayesi...
Sun Oct 21, 2018
26 : 55 min
Lale
Sanat tarihçisi, mimar ve yazar Gül İrepoğlu, "her coğrafyada, her zamanda güzelliğe uzanma arzusunun" sembolleştiği Lale'yi anlatıyor.
Sun Oct 14, 2018
27 : 14 min
Bitkilerin Bildikleri kitabı
Bilim dünyasında bitki zekası üzerine, bitkilerin çevrelerindeki değişimi algıladıklarına, kendi aralarında gizli bir iletişim dili olduğuna dair artan bir fikir birliği var. Bu konuda yapılmış çokça araştırma var. Bitkiler dünyasına dair bize yeni perspektifler sunan bir kitabı anlatıyoruz: Daniel Chamovitz’in yazdığı, Metis Yayınları’nın Bilim serisinden, Gürol Koca’nın çevirisiyle yayımlanan “Bitkilerin Bildikleri”.
Sun Oct 7, 2018
26 : 12 min
Hayat ağacı sembolizmi
Doğa dinlerinden tek tanrılı dinlere kadar pek çok inançta, inanışta yeri var. Yaşamın ve var olma bilincinin bir tezahürü... “Kutsal ağaç”, “dünya ağacı”, “evren ağacı” ya da "hayat ağacı", adı da ona dair öyküler de kültürlere göre değişiyor ama ortak anlam: “Ebedi canlılık ve tanrısal birlik”.
Sun Sep 30, 2018
25 : 45 min
Bahçecilik anlayışı
Ortaçağ'dan Rönesans'a, dinsel sembolizmden hümanizme uzanan "bahçecilik" anlayışından söz ediyoruz...
Sun Sep 23, 2018
25 : 51 min
Işık Güner'le bitki ressamlığının incelikleri
Bitki ressamı Işık Güner, bize olağanüstü resimlerinin arkasındaki iz sürme hikayelerini, yeni kitap çalışmasını, bilimsellik ve sanat arasında gezinen bitki ressamlığının inceliklerini anlatıyor...
Sun Sep 16, 2018
29 : 32 min
Mabet ağacı
Bitkiler aleminde başka hiçbir bitki türüne benzemeyen Darwin'in "canlı fosil" diye adlandırdığı; Goethe'nin şiirine ilham veren güzel Mabet ağacını, diğer adıyla Ginkgo Biloba'yı anlatıyoruz...
Sun Sep 9, 2018
25 : 02 min
Botanikçi Joseph Dalton Hooker'ın hikayesi
Orman güllerinin, orkidelerin, manolyaların, Himalaya orman gelinciklerinin peşinde Antartika'ya, Himalayara, Tasmanya'ya doğru çıkılan tehlikeli yolculuklar, zorlu coğrafyalarda araştırmalar, çizimler ve gözlemler... 19. yüzyılın en önemli İngiliz kaşif ve botanikçilerinden Joseph Dalton Hooker'ı konuşuyoruz...
Sun Sep 2, 2018
26 : 23 min
Botanik bahçelerinin kuruluş amacı ve felsefesi (II)
Botanik bahçelerinin kuruluş amacı ve felsefesi nedir; sürdürülebilir bir gelecek ve bilim dünyası için neden önemlidir? Program konuğum Prof. Dr. Necmi Aksoy ile bu hafta da botanik bahçelerini konuşmaya devam ediyoruz. (19 Ağustos 2018 tarihli programın, teknik sorun nedeniyle tekrarlanan yayınıdır.)
Sun Aug 26, 2018
27 : 36 min
Botanik bahçelerinin kuruluş amacı ve felsefesi
Program konuğum, Düzce Ün. Orman Fak. Orman Botaniği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necmi Aksoy ile geçmişten bugüne, Doğu'dan Batı'ya botanik bahçelerini konuşuyoruz...
Sun Aug 12, 2018
26 : 55 min
İstanbul'un doğal bitkileri
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik aşırı yapılaşma yüzünden giderek küçülen ormanlık alanlarda artık "hassas" durumda olan İstanbul'un doğal bitkilerini anlatıyor...
Sun Aug 5, 2018
26 : 34 min
Zeytin
Akdeniz'den başlayıp geniş bir coğrafyada kadim kültürler yaratmış zeytin ağacından dem vuruyoruz. Ona neden "ölmez ağacı" denmiş? Hangi kültürlerde hangi efsanelere konu olmuş? Batı sanatında neyi sembolize ediyor?
Sun Jul 29, 2018
25 : 01 min
Böcek bilimci Maria Sibylla Merian'ın hikayesi
17. yüzyılda, kelebeklerin ve kurbağaların metamorfoz sürecini gözlemleyen, notlar alan ve çizerek belgeleyen ilk böcek bilimci ve botanik ressamı Maria Sibylla Merian'in hikayesi...
Sun Jul 22, 2018
26 : 11 min
Orkide
Tüm zamanların asalet ve zarafet sembolü orkidelerden konuşuyoruz. Bin bir türlü renkte, göz alıcı formlarda karşımıza çıkan, her tür zor şartlarda bile olanca güzelliğiyle açan, kırılgan, zarif ama öte yandan da son derece dayanıklı çiçekler bunlar…Orkide, 26.000’e ulaşan tür çeşitliliğiyle, çiçek açan bitkiler arasında tartışmasız en kalabalık ailelerden birine sahip.
Sun Jul 15, 2018
26 : 48 min
Ağaçlar nasıl iletişim kurar?
Bitkilerin zeki ve sosyal varlıklar olduğunu, zorluklara karşı strateji geliştirdiğini söyleyen birçok araştırma var. Bitkiler akıllı canlılar mı gerçekten? Sorun çözebilir ya da çevreleriyle yani diğer bitkilerle, böceklerle veya daha gelişmiş hayvanlarla iletişim kurabilir mi? Ağaçlar nasıl iletişim kurarlar?
Sun Jul 8, 2018
23 : 30 min
Adamotu: Gizem dünyasının tuhaf bitkisi
Gizemli bir bitki olan Adamotu, diğer adıyla Mandragora, hangi kültürde neyi sembolize ediyor? Büyücülükte, türlü cadılık işlerinde, iksir ya da büyü malzemesi olarak nasıl karşımıza çıkıyor?
Sun Jul 1, 2018
24 : 58 min
Prof. Dr. Adil Güner'le söyleşi
Konuğumuz Prof. Dr. Adil Güner ile botanik dünyasına önemli katkıları olan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Resimli Türkiye Florası projelerini konuştuk..
Sun Jun 24, 2018
24 : 43 min
Mezopotamya'dan Granada'ya ilk bahçeler
Antik dönemlerdeki tapınaklardan soyluların bahçelerine bitkilerin sunum amacı nasıl değişti? Faydalı bitkilerin bir araya gelmesinin ötesinde, sadece estetik kaygılarla düzenlenen bahçe anlayışı ne zaman doğdu? Yabani çiçeklerin “islah” edilmesine neden gerek duyuldu?
Sun Jun 17, 2018
26 : 41 min
İlk gerçekçi bitki çizimleri
Rönesans döneminin dini temalı altar panolarında, Leonardo Da Vinci ve Albecht Dürer resimlerinde modern botanik illüstrasyonlarının "gerçekçi" ilk örnekleri...
Sun Jun 10, 2018
27 : 56 min
Botanicum
Farklı bir doğa tarihi müzesindeyiz... Botanicum'un sayfalarında, Katie Scott'un fantastik kurgularla bilimsel gerçekliğin sınırlarında dolaşan illüstrasyonların izini sürerek galerilerde dolaşıyoruz.
Sun Jun 3, 2018
25 : 29 min
Lotus ve şakayık
Keşiflerin altın çağında bitki avcılarının büyülenip Doğu'dan Batı'ya taşıdığı iki kadim güzelliği konuştuk. Saflığın ve yeniden doğumun sembolü lotus ve Çin'de "çiçeklerin kraliçesi" diye anılan şakayık.
Sun May 27, 2018
26 : 40 min
Botanik ressamı Marianne North'un hikâyesi
Vahşi dünyanın cazibesine kapılıp yola düşen ve gördüklerini resimleriyle kayıt altına alan, Viktorya döneminin bitki kaşifi ve botanik ressamı Marianne North'un hikayesi...
Sun May 20, 2018
27 : 17 min
Kew Kraliyet Bahçeleri
Bir botanik meraklısının gözünden botanik dünyasının küresel merkezi Londra'ya bakıyor ve yaşlı ağaçların izinde Kew Kraliyet Bahçelerinde geziyoruz...
Sun May 13, 2018
24 : 11 min
Girizgâh
Bitkilerin dünya üzerindeki ilginç yolculuğuna; doğudan batıya doğru giden bu yol boyunca insanoğlunu, medeniyetleri nasıl biçimlendirdiğine bakıyoruz bu programda… Kaşiflerin uzak diyarlardan kraliyet bahçelerine taşıdığı egzotik çiçeklerden de konuşacağız, mitolojik öykülere konu olmuş, hatta kimileri sadece efsanelerde yaşayan bitkilerden de… Eski botanik kitaplarının tozlu sayfalarını karıştırırken bugün çoktan nesli tükenmiş bitkiler, hatta tuhaf yaratıklar da çıkabilir karşımıza…
Sun May 6, 2018
26 : 31 min
We use cookies to ensure that we give users the best experience on our site. By using this website, you agree to our use of cookies.